CHƯƠNG 7 TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG VÀ CÂN BẰNG HÓA HỌC

I. KHÁI NIỆM VỀ TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG HÓA HỌC

1. Thí nghiệm

Chuẩn bị 3 dung dịch: BaCl₂, Na₂S₂O₃ và H₂SO₄ có cùng nồng độ 0,1M

BaCl₂ + H₂SO₄ → BaSO₄↓ + 2HCl (1)

Na₂S₂O₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + H₂O + S↓ + SO₂ (2)

Phản ứng (1): thấy xuất hiện kết tủa trắng ngay khi đổ H₂SO₄­

Phản ứng (2): môt lát sau khi đổ H₂SO₄ mới xuất hiện màu trắng đục của S

2. Nhận xét

Để đánh giá người ta dùng khái niệm: tốc độ phản ứng là độ biến thiên nồng độ của một trong các chất phản ứng hoặc sản phẩm trong một đơn vị thời gian

II. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG

1. Ảnh hưởng của nồng độ

Thực hiện thí nghiệm (2) ở trên bằng các nồng độ khác nhau của, sau một thời gian phản ứng, thấy cốc đựng dung dịch Na₂S2O₃ nồng độ lớn thì vẫn đục nhiều hơn.

Khi tăng nồng độ chất phản ứng, tốc độ phản ứng tăng

2. Ảnh hưởng của áp suất

Khi tăng áp suất, nồng độ chất khí tăng theo, nên tốc độ phản ứng tăng

2HI(k) → H₂ (k) + I₂ (k)­

 3. Ảnh hưởng của nhiệt độ

Cùng thực nghiệm thí nghiệm (2) ở hai điều kiện nhiệt độ khác nhau. Sau một thời gian thấy cốc có nhiệt độ cao hơn thì có màu trắng đục hơn.

Vậy khi tăng nhiệt độ, tốc độ phản ứng tăng

4. Ảnh hưởng của diện tích tiếp xúc

Khi tăng diện tích của các chất phản ứng, tốc độ phản ứng tăng.

Ví dụ: Đá vôi tác dụng với dung dich HCl. Phản ứng xảy ra nhanh hơn nếu nghiền đá vôi

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO₂ + H₂O

5. Ảnh hưởng của chất xúc tác

Chất xúc tác là chất làm tăng tốc độ phản ứng, nhưng còn lại sau khi phản ứng kết thúc.

Ví dụ: 2H₂O₂ →(xt: MnO₂) 2H₂O + O₂↑

III. Ý NGHĨA THỰC TIỄN CỦA TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG

- Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng được vận dụng nhiều trong đời sống và sản xuất.

- Để sản xuất được nhiều amoniac người ta phải dùng chất xút tác, tăng nhiệt độ và thực hiện phản ứng ở áp suất cao.

- Thực phẩm nấu trong nồi áp suất chóng chín hơn ở áp suất thường

- Than muốn cháy dễ thì đục các lỗ tròn để diện tích tiếp xúc với oxi tăng

Xem tất cả bài giảng hoá học